BẠN CẦN VITAMIN ?
HÃY TÌM CHÚNG QUA MÀU SẮC RAU QUẢ.
BS CK1 Nguyễn Văn Nghị BV.YDCT/ĐN.
Trong bữa ăn mỗi ngày của chúng ta, có thể do cách chế biến thực phẩm hoặc do thói quen sử dụng thức ăn nhanh. Nên nhiều người thường xuyên bị thiếu hụt các sinh tố cần thiết. Chúng tôi xin giới thiệu phương pháp kết hợp các loại màu sắc của rau quả. Để cung cấp đầy đủ các chất hữu ích trong bữa ăn hằng ngày.
Cơ thể con người mỗi ngày cần một số lượng các vitamin, chúng là những chất rất cần thiết cho sự sống, cơ thể không tự tổng hợp được, mà phải được cung cấp qua chế độ ăn uống. Chúng tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa quan trọng. Trong cơ thể có một số vitamin chủ yếu như sau:
Vitamin A với tiền chất là Beta-caroten, nó được chuyển thành vitamin A khi vào cơ thể, nhưng điều đặc biệt là nó khử các gốc tự do tốt hơn vitamin A, nó còn giúp trẻ hóa làn da, giảm từ vong do bệnh tim mạch. Còn vitamin A thì giúp quá trình tạo da, niêm mạc và tăng sức để chống nhiễm khuẩn, rất cần cho người bị khô mắt, rụng tóc. Vitamin A có nhiều trong các loại rau quả có màu đậm như rau ngót, rau muống, rau dền, rau đay, rau khoai loang, cần ta, gấc, cà rốt, bí đỏ, đu đủ, xoài, củ khoai lang nghệ...
Vitamin E là chất chống oxy hóa, nó có tác tác dụng chống xơ cứng tổ chức, kích thích dinh dưỡng hệ thần kinh cơ, làm trẻ hóa tế bào, giúp chữa các bệnh ở mô tạo keo…. Ngoài ra, vitamin E còn co tác dụng rât rõ trong việc phòng ngừa bệnh tim mạch, giảm sự mệt mỏi, suy nhược cơ thể. Vitamin E có nhiều trong các loại dầu hướng dương, dầu lạc, dầu cọ, rau dền, giá đậu, quả mơ, quả đào, ngô và lúa mì.
Vitamin C là chất tham gia vào nhiều qúa trình chuyển hóa, giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sức đề kháng của cơ thể, khi thiếu Vitamin C nhiều phản ứng miễn dịch, sức đề kháng của cơ thể giảm xuống. Vitamin C có nhiều tác dụng tôt đối với người cao tuổi như tổng hợp lipid, protein, tăng súc đề kháng với nhiễm khuẩn, bảo vệ tốt các mạch máu và hệ hô hấp. Các loại rau quả giàu vitamin C trong thiên nhiên gồm có táo tươi, cam quýt, sơn trà, cải đắng, ớt, tỏi, cà chua và rất nhiều loại rau củ chứa Vitamin C như Rau muống, rau ngót, khoai tây, khoai lang, quả chín các loại.. Nếu ăn vừa phải chúng có thể đáp ứng đủ nhu cầu vitamin C của cơ thể mỗi ngày.
Vitamin D có nhiều trong các loại rau xanh, có tác dụng trong phòng chống loãng xương, hỗ trợ thuốc chống lao và phòng chống co giật.
Vitamin nhóm B: vitamin B1 giúp chuyển hóa glucid và dẫn truyền thần kinh, dủng chữa tê phù, viêm đa dây thần kinh, đau xương khớp. Vitamin B1 có nhiều trong ngũ cốc và các loại đậu. Vitamin B2 thì làm lành các tổ thương mắt, da, niêm mạc và có nhiều trong hạt ngũ cốc toàn phần, thức ăn có nguồn gốc động vật. Vitamin B6 tham gia vào nhiều qua trình chuyển hóa ở hệ thần kinh và có nhiều trong men bia, đậu đỗ, lớp ngoài của hạt gạo. Vitamin B9 thì rất dồi dào trong các loại rau có nhiều lá.
Vitamin PP: rất cần thiết trong sư tái tạo của da và niêm mạc. chúng có nhiều trong đậu phộng, mè, các loại đậu (đậu tương, đậu đen, đậu xanh, đậu cô ve), rau ngót, giá đậu xanh, cải xanh, rau dền đỏ, rau bí.
Nếu thiếu hụt sinh tố nói trên, trong cơ thể sẽ rối loạn nhiều chức năng và dần dần phát sinh bệnh tật. Tuy nhiên, nếu hằng ngày chúng ta biết phối hợp các loại thức ăn và thường xuyên thay đổi mầu sắc của rau quả. Bạn sẽ không phải sợ thiếu sinh tố. Vì chúng có rất dồi dào trong các loại rau quả thông dụng hằng ngày.
Những loại củ quả mầu vàng. Chúng rất giầu beta-carotene và vitamin A, những trái cây mầu vàng thuộc họ cam quýt còn chứa thêm các chấtphytochemical, limonene, là những chất chống ô-xy hóa mạnh. Đặc biệt chúng có nhiều ở lớp vỏ trái cây và có tác dụng giúp tăng cường khả năng đàn hồi của da rất tốt. Bên cạnh đó rau quả mầu vàng còn chứa một hàm lượng các chất carotenoid và bioflavonoid. Đây cũng là các chất giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, tăng cường sức khỏe, ngừa bệnh ung thư và chứng bệnh tim mạch nguy hiểm. Những chất quan trọng này có nhiều trong các loại củ quả mầu vàng như táo, mơ, cam, quýt, cà rốt, chanh, xoài, đu đủ, bí đỏ, dứa, gấc, đu đủ, xoài, khoai lang vàng.vv…
Một vấn đề cũng cần được lưu ý đối với những người ăn nhiều thường xuyên các loại củ quả có mầu vàng như đu đủ, xoài chín, hay bí đỏ, có thể xuất hiện triệu chứng niêm mạc mắt hoặc da lòng bàn tay, bàn chân có màu vàng nhạt. Đó là do chất betacarotene dư thừa so với nhu cầu sử dụng hằng ngày và được cơ thể đưa vào dự trữ ở dưới da để sử dụng dần dần. Đây cũng không phải là tình trạng ngộ độc, cũng không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Gặp tình trạng này, chúng ta chỉ cần ngưng ăn các loại củ, quả màu vàng một thời gian, thay bằng rau lá xanh hoặc trái cây khác. Khi màu vàng trên da đã giảm thì chỉ nên ăn củ quả mầu vàng 2-3 lần mỗi tuần và nên ăn thay đổi các loại rau củ quả khác.
Loại rau củ quả mầu đỏ như bưởi đỏ, ớt đỏ, cà chua, dưa hấu, củ dền đỏ. Chúng chứa nhiều beta-carotene và chất phytochemical, lycopene. Giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Những loại trái cây có màu đỏ sẽ có tác dụng giúp Bạn tránh hoặc hạn chế tối đa nguy cơ bị lão hóa do tuổi tác. Trái cây có màu đỏ còn làm tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Các loại rau có màu xanh chứa nhiều sinh tố C và khoáng chất can-xi và còn có một hàm lượng lớn chất sắt, lutein và indole. Đây là những hợp chất chống oxy hóa hiệu quả, đem lại những hữu ích cho gan, đẩy nhanh quá trình đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Những loại rau lá xanh và salad như cải xanh, cải bó xôi, cải bắp, rau muống.vv…Đặc biệt chúng có hàm lượng phytochemical, sulforaphane cao, chất này hỗ trợ tốt trong việc giải độc của gan thân. Thường xuyên bổ sung các loại rau, củ, quả này vào trong chế độ ăn uống Bạn sẽ loại trừ được nguy cơ mắc ung thư, tăng cường sức khỏe, và là chủ nhân của bộ xương tốt và hàm răng chắc khỏe.
Những loại rau quả có mầu trắng như súp lơ, nấm, chuối, củ cải và đặc biệt tỏi, hành tây có hoạt chất anthoxanthin và allicina, chất này làm giảm nguy cơ ung thư dạ dày, giảm huyết áp và cholesterol. Tác dụng phòng ngừa các chứng bệnh liên quan đến tim mạch, khống chế hàm lượng cholesterol trong máu, giảm nguy cơ ung thư, có tác dụng thanh lọc cơ thể đặc biệt là đối với lá phổi. Đây cũng là những loại thực phẩm có lợi cho mắt và điều hòa trạng thái tâm lý bình ổn.
Những loại củ quả mầu tím thẫm: Nho đen, quả mâm xôi, mận và quả anh đào đều giàu chất anthocyanin, một chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp giảm nguy cơ ung thư. giúp tăng cường quá trình tiêu hóa, giảm hàm lượng cholesterol xấu trong máu, phòng ngừa nguy cơ ung thư ruột và vú. Một nghiên cứu còn chỉ ra rằng, chúng có tác dụng đặc biệt với bộ não và với người cao tuổi.
Điều cốt yếu trong vấn đề bổ sung vitamin, không phải là nên ăn quả gì hoặc rau gì, mà Bạn cần ăn đủ loại mầu sắc của rau quả mỗi ngày. Không có một loại thức ăn nào chứa đầy đủ hết tất cả các chất sinh tố cần thiết. Mỗi loại rau quả có màu sắc và hương vị khác nhau, chúng chứa những vitamin và chất khoáng khác nhau. Bạn nên bổ sung thêm các loại mầu sắc: xanh, đỏ, tím, vàng từ rau quả vào trong chế độ ăn uống hàng ngày sẽ giúp cho sức khỏe Bạn tốt hơn.
