Hội chứng ống cổ tay là một trong những chấn thương thầm lặng có liên quan đến công việc nhiều nhất, mà hiện nay tại Việt Nam, số người mắc bệnh này khá phổ biến.

Nguyên nhân từ dây thần kinh giữa

Ống cổ tay (Carpal Tunnel) là một con đường hẹp được giới hạn bởi xương cổ tay và dây chằng ngang cổ tay, là nơi các dây thần kinh và gân của bàn tay đi qua. Một trong những dây thần kinh đi qua ống cổ tay là dây thần kinh giữa, nó chạy từ cẳng tay xuống lòng bàn tay, có tác dụng truyền tín hiệu từ não bộ xuống các ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn.

Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome) là các biểu hiện bệnh lý gây ra do dây thần kinh giữa của lòng bàn tay bị chèn ép. Đôi khi các gân cơ ở cẳng tay bị viêm hoặc các vết sưng khác có thể làm hẹp ống cổ tay, từ đó làm cho dây thần kinh giữa bị chèn ép.

Thần kinh giữa ở mặt lòng cẳng bàn tay chui qua đường hầm ở cổ tay, nằm chung với các gân gập ngón tay, các gân này nằm trong những bao hoạt dịch. Khi các gân này bị viêm gây phù nề to lên và lấn lên rễ thần kinh giữa và rồi thần kinh giữa bị chèn ép gây ra hội chứng ống cổ tay.

Cách phòng tránh hội chứng ống cổ tay đơn giản là ngồi máy vi tính đúng tư thế và đặt tay lên bàn phím đúng cách.

Dấu hiệu qua các cấp độ đau

Các dấu hiệu điển hình của hội chứng ống cổ tay là đau, tê nhức, châm chích ở các ngón tay, đặc biệt các ngón cái, ngón hai, ba và phân nửa ngoài ngón áp út. Đặc biệt không đau ở một nửa ngón áp út và ngón út; có thể đau lan đến cổ tay, lòng bàn tay và cẳng tay, nhất là về đêm, người bệnh trở nên vụng về nhất là các động tác cầm nắm.

Trường hợp nhẹ, người bệnh cảm thấy tê buốt như bị kim châm ở bàn tay, nếu nặng hơn thì thấy rất đau ở bàn tay, có cảm giác như bị bỏng rát và nhức nhối ở cẳng tay và cánh tay, tay yếu và tê cứng, gõ nhẹ vào nếp gấp lòng cổ tay - bàn tay cảm giác đau tê tăng lên. Hiện nay xét nghiệm có giá trị trong việc xác định bệnh là đo cơ điện đồ, nó giúp thêm bằng chứng xác định chẩn đoán này.

Các phương pháp điều trị

Phần lớn các trường hợp hội chứng ống cổ tay có thể khỏi khi người bệnh thay đổi môi trường làm việc, thay đổi cách sống cho khoa học và hợp lý. Những trường hợp hội chứng ống cổ tay thể nặng phải được điều trị nội khoa tích cực, nếu không chuyển biến thì phải can thiệp bằng phẫu thuật.

Điều trị bảo tồn bao gồm các việc sau:

- Tránh thực hiện các động tác sai, gập lòng cổ bàn tay lặp đi lặp lại;

- Mang nẹp lòng cẳng bàn tay vào đêm để tránh cổ tay gập;

- Những trường hợp nhẹ dùng thuốc kháng viêm không phải corticoid, trong trường hợp nặng, gây ảnh hưởng đến công việc hay khi đã có dấu hiệu teo cơ ở gò ngón tay cái thì chuyển sang điều trị ngoại khoa bằng việc phẫu thuật giải áp để giải phóng thần kinh giữa.

- Tập luyện lại bàn, ngón tay để sớm phục hồi vận động các ngón, đặc biệt làm nở lại cơ gò cái.

Cách phòng, chống

Để phòng ngừa hội chứng ống cổ tay cần thực hiện các việc sau:

- Trong quá trình làm việc, vận động… chúng ta cần cho các cơ bắp nghỉ ngơi thư giãn, xoa bóp để giúp phục hồi khả năng tuần hoàn, làm tăng lượng máu đến các nhóm cơ vùng vai, cổ...

- Thường xuyên tập thể dục, nhất là với những người mà công việc bắt buộc phải ngồi nhiều hoặc phải thực hiện những thao tác lặp đi lặp lại ở cổ tay.

- Cần chọn tư thế hợp lý khi làm việc như chọn ghế ngồi phải vừa tầm, mông cao hơn gối, lưng thẳng hay hơi ngả ra sau, tựa thắt lưng vào lưng ghế, hai chân chấm đất trong tư thế vững vàng nhưng thoải mái. Màn hình máy tính nên đặt ngang bằng hoặc thấp hơn tầm mắt một chút. Khi làm việc, những ngón tay có thể cong nhẹ hoặc duỗi ra mà không cần phải vặn cổ tay. Nếu được, để cổ tay tựa nhẹ lên tấm thảm chuột có một phần nhô lên bằng gel mềm. Bàn phím tốt nhất nên đặt thẳng hoặc thấp hơn khuỷu tay.

- Trong chế độ ăn cần các loại thực phẩm giàu vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm B.